Vocht vasthouden, heb jij er ook last van?

Tijdens de warme zomerdagen kun je er eerder last van hebben: vocht vasthouden. De een krijgt wat dikkere enkels en voeten, terwijl de ander haar ringen niet meer afkrijgt of zich opgeblazen voelt. Geen fijn gevoel, zeker niet als je al zo hard je best doet om deze zomer nog wat kilootjes te verliezen.

Een aantal oorzaken van vocht vasthouden

Overgewicht 

Als je wat zwaarder bent kan het zo zijn dat het overtollige vet op je lymfe- en bloedvaten drukt. Het is voor je lichaam daardoor lastiger om vocht af te voeren, waardoor het vocht sneller zal achterblijven in je benen (of andere ledematen).

Meer zout gegeten? 

Dit is de meest voor de hand liggende oorzaak. Het kan zijn dat je (ongemerkt) net wat meer zout hebt gegeten dan normaal. Misschien heb je tijdens deze heerlijke zomerdagen vaker een etentje gepland staan, gaat de barbecue weer aan of kies je wat vaker voor een ongezonde maaltijd. Dan is de kans groot dat je heel wat meer zout binnenkrijgt. En laat dat nu net oorzaak nummer 1 zijn voor het vasthouden van vocht.

Volg je het PS. food & lifestyle programma? Gelukkig komen zoutbommen zoals kant- en klaar maaltijden, pizza en patat niet voor tijdens het PS. food & lifestyle programma, dus dat scheelt al een hele hoop. Maar misschien heb je de dag ervoor net wat meer zout gegeten? Tijdens het volgen van het PS. food & lifestyle programma mag je 1 theelepel zout per dag aan het eten toevoegen, maar het kan natuurlijk altijd voorkomen dat je per ongeluk een beetje uit bent geschoten. Of je hebt een aantal dagen Kikkoman sojasaus of een lekker soepje gegeten (in sojasaus en bouillon zit relatief ook heel wat zout).

Weinig gesport 

Tijdens het sporten verlies je met name vocht in de vorm van zweten. Als je (vrijwel) niet of weinig sport, dan heeft je lichaam minder kans om het overtollige vocht kwijt te raken.

Menstruatie 

Ook je menstruatie kan een oorzaak zijn waardoor je meer vocht vasthoudt. Dit komt door de hormoonschommelingen. In de laatste week van je cyclus schommelen de oestrogeen- en progesteronniveaus, waardoor het vocht in je lichaam zich ophoopt.

Bepaald medicijngebruik

Sommige medicijnen hebben als bijwerking dat het lichaam wat meer vocht kan vasthouden. Kijk hiervoor op de bijsluiter of vraag het aan je huisarts of apotheker.

Oorzaken die nog wat meer aandacht verdienen

Helaas is vocht vasthouden een veel voorkomend probleem, waar iedereen weleens last van heeft. Denk aan dikkere voeten na een dagje shoppen of een lange vliegreis. Over het algemeen verdwijnt dit ook weer vrij snel en heb je er ook niet echt last van met dagelijkse bezigheden. Dit ligt anders als je zeer regelmatig of constant last hebt van vocht vasthouden. Dit kan onder andere zijn:

Een verminderde nierfunctie 

Soms is de reden voor vocht vasthouden minder onschuldig dan eerder genoemde oorzaken en kan het ook met je nieren te maken hebben. Deze boonvormige organen hebben onder andere als functie om het bloed te zuiveren van afvalstoffen. Als dit niet efficiënt gebeurt kan dit klachten geven, maar dat gebeurt pas als je nierfunctie echt sterk verminderd is. De klachten kunnen zijn: jeuk, krampen, vermoeidheid, verminderde eetlust, maar ook je vochthuishouding kan dus verstoord raken. Dit komt omdat je nieren minder goed zout (natrium) uit kunnen scheiden en hierdoor houd je dus ook meer vocht vast. Vermoed jij dat je een verminderde nierfunctie hebt, dan adviseer ik je om zeker even bij de huisarts langs te gaan om dit te laten controleren.

Hartproblemen 

Omdat een hart, dat niet optimaal werkt, moeite heeft om het bloed rond te pompen kan het bloed in bepaalde delen van je lichaam blijven ‘hangen’. Dit bloed, wat niet goed kan wegstromen, drukt dan tegen je vaten en zorgt voor het lekken van vloeistof naar omliggende weefsels. Vocht vasthouden in enkels, benen of handen betekent dat de rechterkant van het hart niet goed werkt. Zit de vochtophoping in de longen dan wil het zeggen dat de linkerkant van het hart niet goed werkt.

Vaak komen hartproblemen door andere symptomen eerder aan het licht, maar ook hier adviseer ik om zeker even langs de huisarts te gaan als je vermoedt dat dit de oorzaak kan zijn van het vocht vasthouden.

PS: Deze column zal niet verder ingaan op de oorzaken die wat meer aandacht verdienen zoals hart- en nierproblemen, maar alleen op de onschuldige oorzaken van vocht vasthouden. 

Weegresultaat tegengevallen? Niet getreurd!

Doordat je vocht vasthoudt kunnen de weegresultaten wat tegenvallen, want vocht heeft natuurlijk ook gewicht en daardoor lijkt het alsof je minder bent afgevallen. Maar maak je geen zorgen! Het belangrijkste is dat jouw vetpercentage naar beneden gaat. Want daar wil je tenslotte vanaf. Veel mensen zijn zo gefocust op de absolute kilo’s dat ze heel erg teleurgesteld kunnen raken als dat getalletje niet ver genoeg gedaald is. Focus je liever op het vet dat je verliest en de spieren die je dankzij de eiwitten opbouwt, want daardoor krijg jij een prachtig silhouet. 

Als je vocht vasthoudt betekent dat dat de verhoudingen in je lichaam dus tijdelijk uit balans kunnen zijn. Hierdoor kan de weegschaal bijvoorbeeld aangeven dat je niet zo veel bent afgevallen, terwijl je dat dus wel degelijk bent. Voor een betrouwbaar resultaat raad ik je aan om één keer per week op een vaste dag en tijdstip jezelf te wegen! Dit kun je thuis doen, maar als je het PS. food & lifestyle programma volgt dan doe je dit bij je coach. De weegschaal bij jouw coach meet ook je vocht, vet en spiermassa, zodat je specifiek inzicht krijgt in de verhoudingen.

Neem verder de resultaten niet te nauw als je midden in je menstruatieweek zit, deze schommelingen zijn normaal.

Tips om te voorkomen dat je vocht vast gaat houden en om vocht af te drijven

• Eet niet te veel zout. Strooi niet overal zout op, kook zoveel mogelijk vers, laat kant-en-klaarmaaltijden staan en beperk het aantal etentjes buiten deur. Als je het PS. food & lifestyle programma volgt, is het advies is om maximaal 1 tl zout per dag aan het eten toe te voegen. 

• Drink voldoende. Dat wil zeggen 1,5-2 liter water per dag. Is het heel warm en zweet je meer? Dan kun je beter 2,5 tot 3 liter water drinken. Raak je een beetje uitgekeken op die neutrale smaak van water? Natuurlijk kun je er ook iets aan je water toevoegen waardoor het een stuk lekkerder wordt, zoals:

  • Plakjes komkommer

  • Verse munt (ook lekker in de thee)

  • Schijfjes limoen of citroen

  • Vanaf fase 2: vers (zomerfruit) zoals frambozen, aardbeien of meloen

Drink je graag thee? Dan kun je het beste brandnetelthee drinken voor een vochtafdrijvend effect. Hierin zit namelijk vitamine C, magnesium, flavonoïden, foliumzuur en ijzer. Dit zijn allemaal stoffen die je helpen om overtollig vocht kwijt te raken. Ook kun je kiezen voor venkelthee of groene thee.